Od 15 października 2023 roku w Muzeum Regionalnym można zwiedzać nową wystawę czasową, która pozwoli nam przenieść się do czasów średniowiecza – „Black Metal. Kowalstwo wczesnośredniowieczne”. Ekspozycja poświęcona jest metalurgii żelaza we wczesnośredniowiecznej Europie. Dziedzina ta znana jest w różnych językach europejskich jako „czarna metalurgia”.
Wystawa prezentuje zagadnienia związane z technologią żelaza i jego stopów, to znaczy ze stosowanymi w okresie wczesnego średniowiecza materiałami oraz technikami wytwórczymi. Przedstawia dwie podstawowe dziedziny rzemiosła związane z obróbką żelaza – hutnictwo i kowalstwo. Hutnictwo żelaza to dyscyplina, w której pozyskiwano metal z rud żelazonośnych i wytwarzano półprodukty przeznaczone do dalszej obróbki. Kowalstwo jest natomiast gałęzią rzemieślniczą, w której z gotowego fabrykatu żelaznego wykonywano wyroby, takie jak narzędzia czy broń.
Na wystawie zwiedzający mogą zapoznać się z rekonstrukcjami warsztatów hutniczego i kowalskiego, wyposażonymi w charakterystyczne dla wczesnego średniowiecza Europy piece, paleniska, narzędzia, surowce, paliwo, półwytwory oraz odpady. Przedstawione są także różne stopy żelaza, które były wykorzystywane w tamtym czasie, oraz formy, w jakich występowały półprodukty stanowiące powszechne przedmioty wymiany. Zaprezentowane są również ówczesne techniki kowalskie, w tym eksponaty ilustrujące sposoby kucia i wykańczania metalowych części uzbrojenia ofensywnego.
Szczególnie atrakcyjne są rekonstrukcje i repliki żelaznych elementów broni zaczepnej, takiej jak: miecze, groty włóczni, żeleźca toporów czy głownie noży. Eksponaty te zostały wykonane przy użyciu historycznych materiałów oraz technik, po dokładnej analizie zabytków archeologicznych, jakie odwzorowują. Twórcą tych niezwykłych replik artefaktów jest dr Maciej Tomaszczyk, kowal z zamiłowania i jeden z kuratorów wystawy.
Wystawie towarzyszy program edukacyjny. Warsztaty i lekcje muzealne pozwolą uczestnikom lepiej poznać i zrozumieć życie w tej odległej epoce.
OFERTA EDUKACYJNA
Kuratorzy wystawy:
Paweł Kucypera
dr Maciej Tomaszczyk
Organizator wystawy:
Officina Ferraria
Współorganizator wystawy:
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie
Rekonstrukcje:
dr Maciej Tomaszczyk
Teksty:
Paweł Kucypera
Koncepcja aranżacyjna i grafika:
Paweł Kucypera
